Bron: FD

Speurders van de Inspectie SZW hebben de afgelopen vier jaar 157 onderzoeken ingesteld naar schijnconstructies. Er zijn 61 overtredingen geconstateerd en 8 dossiers overgedragen aan justitie. Dat staat in een overzicht dat de Inspectie dinsdag heeft verschaft. Met de Tweede Kamer is afgesproken dat er om de twee jaar verslag wordt gedaan van de activiteiten van het zogenaamde Sociaal Akkoord-team.

Voorbeelden die in de rapportage worden opgesomd, zijn onderbetaling in de 24-uurszorg, misstanden bij het schoonmaken van hotelkamers, onderbetaling van stagiaires, inzet van buitenlandse schijnzelfstandigen en gefingeerde dienstverbanden, eveneens met buitenlandse arbeidskrachten. Bedoeling is in alle gevallen om de kosten op oneigenlijke wijze te verlagen, bijvoorbeeld door geen loonbelasting en premies te betalen.

Schijnvennoten

Zorgbemiddelaars plaatsen bijvoorbeeld via een uitzendbureau werknemers uit verschillende landen thuis bij een zorgbehoevende. Het zorgkantoor declareert veertig uur per week, maar de verzorgers krijgen veel minder uren betaald dan zij werken. Schoonmaakbedrijven betalen schoonmakers per kamer, maar ruimen daarvoor en voor andere werkzaamheden zo weinig tijd in, dat ze ver onder het minimumloon uitkomen.

Bij twee bakkerijen bleken zogenaamde vennoten feitelijk in dienst als werknemer. De Inspectie merkte de werkgever aan als feitelijk leidinggevende en deelde een boete uit. De Belastingdienst kwam daar nog eens overheen met een naheffingsaanslag van €235.000.

Bij gefingeerde dienstverbanden draait het vaak om garantiestelling bij gezinshereniging. Via een dienstverband komt een hypotheek of andere lening binnen bereik en kan de werknemer een arbeidsverleden opbouwen.

Tijdrovend onderzoek

Volgens de Inspectie gaat het bij schijnconstructies om ingewikkeld en tijdrovend onderzoek, omdat het zich ook uitstrekt naar het buitenland. Het team werkt samen met de Belastingdienst, UWV, ILT, IND en de Nationale Politie.

Het team doet – meestal op verzoek van de vakbonden – ook onderzoek naar naleving van cao’s. Dat is de afgelopen vier jaar 94 keer gebeurd. Volgens de Inspectie is de frequentie de afgelopen twee jaar verhoogd, maar volgens Masja Zwart van de FNV nog niet genoeg. ‘Ik begrijp dat ze zorgvuldig te werk moeten gaan, maar als een onderzoek een jaar duurt, schiet het vaak zijn doel voorbij. Uitzendbureaus in de bouw of de scheepsbouw weten dat en zijn tegen de tijd dat een onderzoek eindelijk is afgerond alweer verdwenen.’

Als er eenmaal een rapport ligt, is dat wel goud waard, zegt ze. ‘Dankzij een rapport over de praktijken van In Person hebben we een schikking kunnen afdwingen, waardoor pakketsorteerders bij PostNL volgens de cao zijn uitbetaald.’